Winkel
Tijdkring X
In zekere zin kun je de gebogen meubels zo als Thonet die uitvond, als een voorloper of zo je wilt een voorstadium, van de buisframe stoel zien. In mijn werk werkte het net andersom. Eerst de verbinding tot een ‘multizit-object’ van de buisframe-stoel zoals recent bij Tijdkring IX maar al eerder ook bij Tijdkring VII, VI en nog eerder Tijdkring III (2007). Bij deze heb ik net als bij nr. IX gebruik gemaakt van de snijtechniek door een deel van de voorstelling separaat op aquarelkarton te maken en dit deel er later in te monteren. De schaduwen die zo ontstaan zorgen voor een aangename tinteling maar ook voor wat verwarring bij de kijker. Ik heb even overwogen om dit werk Thonetwerk te noemen maar dat ging me toch te ver al is het dat natuurlijk wel.
Pas de deux XVI
Deze zestiende Pas de deux hoort zonder meer in reeks thuis want newt als de andere vijftien delen beide stoelen ergens een onderdeel dan wel dat ze elkaar raken. Precies zoals bij een pas de deux beide partners ook afwisselend heel intens en dan weer uiterst subtiel contact houden met elkaar. Toch is deze ook heel afwijkend van de andere vijftien.
Voor wie er aardigheid in heeft: Waar zit ‘m dat dan in?
Mail me je antwoord via de contactpagina en je ontvangt als tegenprestatie een boek.
Spel
Ik maak me al jaren sterk voor échte ontmoetingen met kunst. Je moet er zijn om het te ervaren. Het nadeel van kunst is dat je er niet aan mag komen terwijl die aanraakbaarheid , ermee kunnen spelen, natuurlijk drempelverlagend is. Zeker voor kinderen. En ik ontvang nogal eens groepen als ik exposeer, daar doe ik moeite voor. Spelen met kunst; een reeks van tekeningen, 36 om precies te zijn, waar je een spel mee kunt spelen om zo te bepalen hoe het gehangen gaat worden. Probeer eenheden van drie te maken waarbij een door jouw gevonden overeenkomst bepalend is voor de keuze. Licht deze vervolgens toe naar je tegenstanders, zeker als het niet duidelijk is. De spelregels kun je zelf bepalen of verdiep je in het spel Set, daar komt het het meest in de buurt. Er is niet één oplossing.
Er is overigens buiten het feit dat het (bestaande) stoelen zijn één overeenkomst tussen alle 36 unieke stoelen.
Pas de deux XV
De potloodtekening Pas de deux XIV vroeg, schreeuwde voor mijn gevoel zelfs, om een plaatsje in de reeks pas de deux-aquarellen. Gevoegd bij Pas de deux X, Pas de deux XI en de wat oudere Pas de deux IX en eigenlijk ook oudere versies die inmiddels elders onderdak hebben gevonden. Ook de keuze voor een ‘rugfiguur’ drong zich vanzelf op. Ondanks dit door Thonet gebogen hout rechtten ze hun ruggen en gaan door elkaar gesterkt een toekomst tegenmoed waarvan we nog niets zien. Inmiddels weten wij dat die toekomst rijk was en nog steeds is, deze stoel is nog onverminderd populair en wordt nog steeds geproduceerd. Wie weet wat de toekomst brengt?
Narcissus II
Ik heb in de loop der tijd vele werken gemaakt waarin spiegeling of de suggestie ervan een belangrijk onderdeel is van het beeld. Aquarellen als Horizont of Reflecteren maar ook in de meest recente Tijdkring IX. Vanuit de potloodtekeningen-invalshoek moet ik zeker Reflectie uit 2017 noemen. Al zijn beide delen daar nog met een scharnier verbonden.
Prouvé’s blazoen
De aanleiding is min of meer identiek aan Tapiovaara’s blazoen. Ook hier zocht ik naar iets anders maar werd ik getroffen door de manier waarop Jean Prouvé in dit geval de leuning aan de rest verbindt. Ik poets op deze wijze Prouvé natuurlijk wat verder op door hem een blazoen te verlenen. Naast Tapiovaara nu de tweede. Een wapenschild voor en over een wapenfeit.
Tapiovaara’s blazoen
Het prachtige ontwerp van de, naar later bleek, Finse ontwerper Ilmari Tapiovaara kwam ik bij toeval tegen. Zoals wel vaker zocht ik iets anders. De manier waarop hij de poten extra schraagt, een beetje zoals bij een gebint, dat zie je niet veel. Heel elegant en toch stevig. De scheiding van het zitvlak is een ander opvallend element. Ik had al langer een wapenschildvormige lijst liggen daar moest ‘ie in. In the end heb ik er toch een nieuwe lijst voor gemaakt omdat ik de bovenkant ook mee wilde laten lopen met het perspektief. Een wapenschild wordt ook wel blazoen genoemd.
Kubus
Een Kubus of zesvlak waarbij de ribben de lijsten vormen van de vlakken. Er zijn verschillende mogelijkheden om een leuning duurzaam aan het (buis-)frame te bevestigen. Hoe dat gebeurd, op welke plek en wat er van zichtbaar is, hangt af van de ontwerper. Schroeven, lijmen, lassen, popnagels of een combinatie hiervan, alles kom je tegen. Op een andere manier kijkend, zoals ik bij Cheese voor het eerst ontdekte, wordt zo’n bevestigingspunt dan een oog en daarmee de hele leuning een gezicht. Als we het dan over ‘ogen’ hebben, die kun je ook gooien. Durf jij met een kunstwerk te gooien?
Afstammelingen III
De vanzelfsprekende aanwezigheid in ons dagelijkse leven van allerlei zeer uiteenlopende stoelen met een metalenbuis constructie vind ik enerzijds vanzelfsprekend en gewoon maar anderzijds ook fascinerend. Vooral ook als je beseft dat honderd jaar geleden het, buiten wat gietijzer na, alles hout was. Mart Stam kan niet genoeg geprezen worden voor zijn geniale ingeving. Reden voor mij om een extra laag (letterlijk) toevoegend aan wat ik eerder liet zien bij Afstammelingen en Afstammelingen II, opnieuw voor de titel AfSTAMmelingen te kiezen. Deze uitvinding van Stam in 1926 leidde tot een wereldwijde explosie van variaties op dit principe. Een indrukwekkend overzicht stelde Otokar Macel samen: 2100 metal tubular chairs.
Framing Saarinen
De ‘framing-reeks’ begon met deze: ‘Framing Rietveld‘. Er volgden er nog vier om te kunnen komen tot ‘Sleep‘. Een onbedoeld neveneffect, met name als de lijst relatief groot/breed is in relatie tot de tekening is dat de lijst dan lijkt terug te plooien als vlak waarop de voorstelling getekend is. Een verkenning ook naar grillige lijstvormen al is het ook in dit geval discutabel om nog te spreken van tekening en lijst. De Tulip-stoel (gefabriceerd door het Amerikaanse Knoll) van Eero Saarinen is dan een zeer geschikt vertrekpunt. Een hommage.
Solo simili
Na Levelen V, waarbij het buisframe getekend lijkt maar dus uitgesneden, waar door de schaduwwerking de vorm alsnog de metaalachtige kleur krijgt (of is dat enkel projectie op basis van conditionering?) maakte ik eerder dit jaar. Dat werk daagde me uit te onderzoeken of het met nog minder kon. Een proefje overtuigde me en zie hier het resultaat: Solo simili. Simili verwijst naar het gebruikte papier namelijk simili japon. Dit is van de Nederlandse papierfabriek Schut.
Narcissus
Het meest begaan met zijn eigen spiegelbeeld is toch zeker de Griekse mythische figuur Narcissus. De beroemde Italiaanse schilder Caravaggio maakte er een meesterlijk schilderij over. Deze sierlijke stoel keert ons de rug toe maar via een omweg is toch zijn keerzijde goed te zien voor ons. In de schilderkunst heeft het gebruik van spiegels of reflecterende oppervlakken een lange traditie. Een imposant voorbeeld is Las Meninas van de Spaanse schilder Diego Velazquez uit 1656. Echter op deze sobere wijze weergegeven komt de focus naast het spiegelen echter ook helemaal op de afgebeelde stoel én op de lijsten te liggen. Die combinatie vormt een beeld wat we in heel veel variaties kennen uit de populaire cultuur.
Dimensies III
De Zigzag of Z-stoel van Gerrit Rietveld is wat atypisch uitgestald in dit kijkkastje. Afdoende bescherming tegen al te veel invallend licht zou je zeggen. De diepe schaduw weerspreekt dat evenwel. En de stoel is geheel ge- of beter betekent met potlood. Wordt het daarmee een potloodtekening?
Tijdkring IX
De titel Tijdkring duikt voor het eerst in mijn werk op in 2002. Daarvoor waren er ook al vele werken waar de cirkel een dragend onderdeel van het beeld is. Zoals bijvoorbeeld Maaltijd der vrienden of Stoelendans. De innige verbondenheid met elkaar visualiseren is wellicht mooier dan de werkelijkheid want daar beginnen er al gauw fricties op te treden. Het moment waarop ieder individu even comfortabel in de groep voegt, is eigenlijk nooit een lang leven beschoren. Dat moment herkennen én ervan kunnen genieten, vaak kun je dat pas echt terugkijkend. De snijtechniek die ik in Rietveld voor het eerst ontdekte en daarna in vele werken zoals bijvoorbeeld Stampede of Babels End II toepaste vind daarmee ook op deze schaal zijn toepassing.